ناباروری چالشی است که حدود نیمی از زوجهای درگیر با مشکلات فرزندآوری با آن مواجه میشوند. عوامل مردانه، زنانه یا ترکیبی از هر دو میتوانند این مسئله را ایجاد کنند. ناباروری نهتنها یک مشکل پزشکی، بلکه یک موضوع عاطفی و اجتماعی برای زوجهاست.
واریکوسل: شایعترین علت قابل درمان
در میان علل مردانه، واریکوسل شایعترین دلیل قابل درمان است. این بیماری سیاهرگهای بیضه را گشاد میکند و دمای بیضه را افزایش میدهد، کیفیت اسپرم را کاهش میدهد و باروری را مختل میکند. پزشکان اغلب با جراحی این مشکل را اصلاح میکنند.
ناهنجاریهای مادرزادی و ژنتیکی
برخی مردان ناهنجاریهای مادرزادی مانند انسداد لولههای انتقال اسپرم یا مشکلات ژنتیکی مثل سندرم کلاینفلتر، که کروموزوم اضافی ایجاد میکند، دارند. این مشکلات از بدو تولد وجود دارند و متخصصان ژنتیک آنها را با بررسیهای تخصصی شناسایی میکنند.
آسیبهای اکتسابی و تأثیرات آن
ضربه شدید به بیضه، جراحیهای ناحیه لگن، پیچخوردگی بیضه یا عفونتهایی مثل اوریون، که در کودکی رخ میدهد، میتوانند ناباروری ایجاد کنند. این عوامل مستقیماً به بافت بیضه آسیب میرسانند.
نقش عوامل محیطی و سبک زندگی
افراد باید عوامل محیطی و سبک زندگی را جدی بگیرند. قرار گرفتن طولانیمدت در معرض فلزات سنگین مانند سرب و کادمیوم، آفتکشهای شیمیایی، اشعههای یونیزهکننده، دود سیگار، مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر مثل ماریجوانا و کوکائین تعداد، حرکت و کیفیت اسپرم را کاهش میدهند. این عوامل به DNA اسپرم آسیب میزنند.
تأثیر دما و چاقی بر باروری
استفاده مکرر از سونا، وان داغ، لباسهای تنگ یا قرار دادن لپتاپ روی ران برای مدت طولانی دمای بیضه را افزایش میدهد و تولید اسپرم را مختل میکند. چاقی شکمی نیز با افزایش دما و اختلالات هورمونی این مشکل را تشدید میکند.
اختلالات هورمونی و بیماریهای مرتبط
کاهش سطح تستوسترون، افزایش پرولاکتین یا بیماریهایی مثل دیابت نوع دوم، نارسایی مزمن کلیه و بیماریهای تیروئیدی عملکرد بیضه را مختل میکنند. این اختلالات تعادل هورمونی بدن را بر هم میزنند.
ناباروری با علت ناشناخته
پزشکان گاهی با وجود آزمایشهای گسترده، علتی برای ناباروری پیدا نمیکنند. متخصصان این حالت را ناباروری با علت ناشناخته مینامند. این موارد زوجها را با چالشهای زیادی مواجه میکنند.