تخمک‌کشی (Oocyte Retrieval) یکی از مراحل کلیدی در روش‌های کمک‌باروری (ART) مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) است. این فرایند شامل تحریک تخمدان‌ها، استخراج تخمک‌ها و آماده‌سازی آن‌ها برای لقاح می‌شود.
۱. تحریک تخمدان‌ها
در سیکل طبیعی، معمولاً یک تخمک در هر ماه از تخمدان آزاد می‌شود. اما در روش‌های کمک‌باروری، با استفاده از داروهای هورمونی مانند گنادوتروپین‌ها، تخمدان‌ها تحریک می‌شوند تا چندین فولیکول رشد کنند. این داروها شامل FSH (هورمون محرک فولیکول) و LH (هورمون لوتئینه‌کننده) هستند که باعث رشد فولیکول‌های متعدد در تخمدان می‌شوند.
۲. پایش رشد فولیکول‌ها
در طول این دوره، پزشک با انجام سونوگرافی ترانس‌واژینال و اندازه‌گیری سطح هورمون‌های خون، رشد فولیکول‌ها را بررسی می‌کند. زمانی که فولیکول‌ها به اندازه مناسب (حدود ۱۸-۲۲ میلی‌متر) برسند، تزریق هورمون hCG یا آگونیست GnRH برای تحریک نهایی تخمک‌گذاری انجام می‌شود.
۳. انجام تخمک‌کشی
حدود ۳۶ ساعت پس از تزریق hCG، فرایند تخمک‌کشی انجام می‌شود. این عمل تحت بیهوشی سبک یا آرام‌بخشی و با استفاده از سوزن مخصوص که از طریق واژن و تحت هدایت سونوگرافی وارد تخمدان می‌شود، انجام می‌گیرد. مایع فولیکولی حاوی تخمک‌ها جمع‌آوری شده و به آزمایشگاه جنین‌شناسی منتقل می‌شود.
۴. آماده‌سازی تخمک‌ها برای لقاح
پس از استخراج، تخمک‌ها در محیط کشت آزمایشگاهی قرار داده می‌شوند و جنین‌شناسان آن‌ها را از نظر کیفیت بررسی می‌کنند. در روش IVF، تخمک‌ها به‌صورت طبیعی یا از طریق تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) بارور می‌شوند.
۵. احتمال بروز عوارض
اگرچه تخمک‌کشی یک روش ایمن است، اما ممکن است عوارضی مانند درد مختصر، خونریزی خفیف، عفونت یا سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) رخ دهد. به همین دلیل، نظارت دقیق پزشکی ضروری است.
نتیجه‌گیری
تخمک‌کشی یکی از مراحل حساس در درمان ناباروری است که باید تحت نظارت پزشک متخصص انجام شود. آگاهی از این فرآیند به زوج‌هایی که قصد انجام IVF دارند کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری این مسیر را طی کنند.